कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा गोडवा: केव्हीके बारामतीचा ऊस शेतीत क्रांतीकारी प्रयोग!
बारामतीमधील कृषी विज्ञान केंद्र (केव्हीके) नेहमीच शेतीत नवनवीन प्रयोग करत असते. आता, केव्हीकेने कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा (Artificial Intelligence – AI) वापर करून ऊस शेतीत एक महत्वाकांक्षी प्रकल्प सुरु केला आहे, ज्यामुळे ऊस उत्पादनात मोठी वाढ होण्याची शक्यता आहे. विशेष म्हणजे, या नाविन्यपूर्ण प्रयोगात संपूर्ण महाराष्ट्रातून १,००० शेतकऱ्यांची नोंदणी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. चला तर मग, या ‘स्मार्ट’ ऊस शेतीबद्दल जाणून घेऊया!
काय आहे हा AI ऊस प्रकल्प?
हा प्रकल्प आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून उसाच्या लागवडीपासून ते काढणीपर्यंतच्या प्रत्येक टप्प्यावर लक्ष ठेवतो. यात ड्रोन, सेन्सर्स आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता आधारित सॉफ्टवेअरचा वापर केला जातो.
- ड्रोनची हवाई नजर: ड्रोनच्या मदतीने शेताचे नियमित सर्वेक्षण केले जाते. यामुळे पिकांची वाढ, पाण्याची गरज, रोगांचा प्रादुर्भाव आणि इतर समस्यांची माहिती त्वरित मिळते.
- सेन्सर्सची अचूक माहिती: शेतात लावलेले सेन्सर्स मातीतील ओलावा, तापमान आणि इतर घटकांची माहिती देतात. यामुळे पाण्याची आणि खतांची गरज अचूकपणे ठरवता येते.
- कृत्रिम बुद्धिमत्तेचे विश्लेषण: ड्रोन आणि सेन्सर्सद्वारे मिळालेल्या माहितीचे विश्लेषण कृत्रिम बुद्धिमत्ता आधारित सॉफ्टवेअरद्वारे केले जाते. या विश्लेषणातून पिकांची काळजी कशी घ्यावी, याची माहिती मिळते.
या प्रकल्पाचे फायदे काय?
- उत्पादनात वाढ: आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने उसाच्या उत्पादनात लक्षणीय वाढ होते.
- पाण्याची बचत: सेन्सर्सच्या मदतीने पाण्याची गरज अचूकपणे कळल्याने पाण्याची बचत होते.
- खतांचा योग्य वापर: खतांचा योग्य वापर केल्याने खर्चात बचत होते आणि पर्यावरणाची काळजी घेतली जाते.
- रोगांचे लवकर निदान: ड्रोनच्या मदतीने रोगांचा प्रादुर्भाव लवकर लक्षात येतो आणि त्यावर वेळीच उपाययोजना करता येते.
- श्रम आणि वेळेची बचत: आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने शेतकऱ्यांचा श्रम आणि वेळ वाचतो.
प्रकल्पातील भागीदार (Partners): एकत्रित प्रयत्नांचे फळ
केव्हीके बारामती हा प्रकल्प एकटा चालवत नाही, तर यात अनेक महत्वाचे भागीदार आहेत, ज्यांच्या एकत्रित प्रयत्नांमुळे हा प्रकल्प यशस्वी होत आहे. यात प्रामुख्याने खालील संस्थांचा समावेश आहे:
- मायक्रोसॉफ्ट (Microsoft): मायक्रोसॉफ्ट या प्रकल्पाचा एक महत्वाचा तंत्रज्ञान भागीदार आहे. ते AI साधने आणि प्लॅटफॉर्म पुरवत आहेत, ज्यात त्यांच्या Azure क्लाउड कॉम्प्युटिंग सेवा आणि FarmVibes.ai प्रकल्पाचा समावेश असू शकतो, जो कृषी अंतर्दृष्टीसाठी AI चा वापर करतो. खुद्द मायक्रोसॉफ्टचे सीईओ सत्या नडेला यांनी ADT बारामतीला भेट दिली तेव्हा या सहकार्यावर प्रकाश टाकला होता.
- क्लिक२क्लाउड (Click2Cloud): ही कंपनी मायक्रोसॉफ्टची भागीदार म्हणून उल्लेखली जाते, ज्यांनी ADT बारामतीसाठी Agripilot.ai मोबाईल ॲप खास तयार केले आहे. हे ॲप बहुधा शेतकऱ्यांद्वारे AI-आधारित अंतर्दृष्टी आणि शिफारसी मिळवण्यासाठी वापरले जाते.
- ॲग्रीकल्चरल डेव्हलपमेंट ट्रस्ट (ADT) बारामती: केव्हीके बारामती ADT चा भाग आहे, त्यामुळे ADT स्वतःच एक महत्वाचा भागीदार आहे, जो प्रकल्पासाठी संस्थात्मक चौकट आणि स्थानिक कौशल्य प्रदान करतो.
- स्थानिक शेतकरी समुदाय/सहकारी संस्था: अखेरीस, स्थानिक ऊस उत्पादक शेतकरी हे महत्वाचे सहयोगी आहेत. ते चाचण्यांमध्ये भाग घेतात, तंत्रज्ञानावर अभिप्राय देतात आणि तेच त्यांच्या शेतात AI-आधारित पद्धती अंमलात आणणार आहेत.
संपूर्ण महाराष्ट्रातून १,००० शेतकऱ्यांची नोंदणी:
केव्हीके बारामतीचा उद्देश या नाविन्यपूर्ण प्रयोगाचा लाभ जास्तीत जास्त शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवण्याचा आहे. त्यामुळे, संपूर्ण महाराष्ट्रातून १,००० ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांची या प्रकल्पात नोंदणी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. यामुळे आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतीत सुधारणा करण्याची संधी अधिकाधिक शेतकऱ्यांना मिळेल.
केव्हीके बारामती: शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक
केव्हीके बारामती नेहमीच शेतकऱ्यांसाठी नवनवीन तंत्रज्ञान उपलब्ध करून देत असते. हा AI ऊस प्रकल्पही त्याच प्रयत्नांचा एक भाग आहे. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून केव्हीके शेतकऱ्यांना आधुनिक शेतीचे प्रशिक्षण देत आहे, जेणेकरून ते आपल्या शेतीत सुधारणा करू शकतील.
भविष्याची शेती: AI ची साथ
कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या वापराने शेतीत एक नवीन क्रांती येत आहे. केव्हीके बारामतीचा हा प्रकल्प याचे उत्तम उदाहरण आहे. भविष्यात AI च्या मदतीने शेती अधिक ‘स्मार्ट’ आणि ‘उत्पादक’ होईल, यात शंका नाही.
एक गोड भविष्य:
केव्हीके बारामतीचा हा AI ऊस प्रकल्प नक्कीच ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी एक ‘गोड’ बातमी आहे. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून ऊस शेतीत एक नवीन अध्याय सुरु झाला आहे, जो शेतकऱ्यांसाठी नक्कीच फायदेशीर ठरेल.
